Icoon telefoon Bel ons
Samen Thuis

Zorgprogramma's voor complexe zorgvragen


Zozijn wil mensen met een beperking liefdevolle en vakkundige ondersteuning bieden en ze helpen tot bloei te komen. Ook in complexe situaties. Om medewerkers hierbij houvast en inspiratie te bieden, hebben onze gedragswetenschappers methodiek-zorgprogramma's en handboek-zorgprogramma's ontwikkeld.

Methodiek-zorgprogramma’s 

Een methodiek-zorgprogramma is een methodiek waarmee medewerkers een cliënt stap voor stap goed leren kennen, en de best mogelijke ondersteuning voor (en met) hem en zijn verwanten kiezen en uitvoeren. We hebben twee methodiek-zorgprogramma’s ontwikkeld.

Zorgprogramma Terts (bij intensieve ondersteuningsvragen)

Zorgprogramma Terts is binnen Zozijn ontwikkeld voor kinderen, jongeren en volwassenen, die gedragingen laten zien die zijzelf en/of hun omgeving als problematisch ervaren. Slaan, zichzelf verwonden, iets kapot maken, dwangmatig herhalen van klanken of handelingen en daardoor nergens meer toe komen. Ons uitgangspunt is dat iemand altijd handelt met een reden en daarom spreken wij niet van 'probleemgedrag', maar van 'betekenisvol handelen'. Terts helpt ons een cliënt te begrijpen en de kwaliteit van leven te verbeteren, juist bij ingewikkelde vragen en vastgelopen situaties.

Bij Zozijn spreken we over mensen met een intensieve ondersteuningsvraag. We doen er alles aan om te begrijpen wat zij ons willen vertellen en waarom ze handelen zoals ze doen. Door intensieve ondersteuning en het creëren van een passende omgeving kunnen we hen en hun familie helpen. Zo ontstaat er weer ruimte om te groeien en tot bloei te komen.

Lees hier het verhaal hoe Ingeborg haar stress kan hanteren.

Zorgprogramma Kwint (bij intensieve zorgvragen)

Zorgprogramma Kwint is binnen Zozijn ontwikkeld voor kinderen, jongeren en volwassenen met ernstig meervoudige beperkingen. Vaak hebben zij ook zintuiglijke beperkingen en/of problemen in de prikkelverwerking en zijn er meerdere gezondheidsproblemen tegelijkertijd, zoals epilepsie, slaapstoornissen, slik- en voedingsproblemen en maag- en darmproblemen.

Door cognitieve én motorische én zintuiglijke beperkingen én gezondheidsproblemen heeft een aantal mensen intensieve zorg nodig. Om die zo goed mogelijk te bieden, moeten onze ondersteuners niet alleen weten hoe zij de cliënt lichamelijk verzorgen, maar vooral ook hoe zij de cliënt het best kunnen begrijpen. 

Vooral dat laatste is niet eenvoudig. De cliënt heeft van jongs af aan een heel eigen wijze van communiceren ontwikkeld door de combinatie van zijn beperkingen. De signalen die deze cliënt ons laat zien, zijn niet altijd op het eerste oog goed zichtbaar en herkenbaar. Ze ogen en klinken anders dan we gewend zijn, waardoor we ze verkeerd kunnen interpreteren. Soms zijn de signalen zo klein dat ze gemakkelijk over het hoofd worden gezien.

Het is voor deze cliënten niet gemakkelijk om hun omgeving én de mensen in hun omgeving te begrijpen. Zij worden overspoeld door prikkels die in allerlei situaties op hen af komen: voelen, horen, proeven, ruiken. Hoe reageren zij dan en wat willen zij ermee vertellen? Deze cliënten komen vaak moeilijk tot handelen (bewegen, geluiden maken, gericht kijken). Onze steun is daarom heel belangrijk, juist bij de interactie van deze cliënten met hun omgeving. Kwint helpt ons deze cliënten te begrijpen en de kwaliteit van zijn leven te verbeteren, juist bij ingewikkelde vragen.

Analyseren, aansluiten en accentueren

Met behulp van Terts en Kwint kijken we goed naar het handelen van de cliënt, naar zijn (medische) geschiedenis en naar zijn omgeving. Met alle kennis die we van de cliënt en zijn leefomgeving hebben, geven we betekenis aan dit handelen. Zo krijgen we inzicht in wat iemand drijft, hoe iemand reageert wanneer hij stress ervaart en welke omgevingsaspecten belangrijk zijn.

De methodiek van een zorgprogramma in het kort

  • Persoonsbeeld aan de hand van Ben in de omgeving: 
    • wie is de cliënt
    • wat wil de cliënt bereiken met zijn handelingen
    • wat zijn z’n basisbehoeften?
  • Toekomstperspectief van de cliënt: wat is voor hem belangrijk en aan welke doelen gaat gewerkt worden?
  • Omgeving vormgeven zodat die in lijn is met de ondersteuning die we bieden. Bijvoorbeeld: meer dagelijkse activiteiten opnemen in het dagprogramma of de slaapkamer anders inrichten.
  • Eenduidig en voorspelbaar ondersteunen van de cliënt doordat alle medewerkers begeleiden volgens de gekozen accenten
  • Bijstellen van de ondersteuning in aansluiting op de ontwikkelingen die de cliënt doormaakt.
  • Bestraffen van cliënten past niet in onze onze visie op intensief ondersteunen.

Scholing medewerkers

De praktijk is vaak complex. Daarom worden alle gedragswetenschappers, ondersteuners en managers die werken met cliënten met een intensieve zorg- of ondersteuningsvraag geschoold in het werken met Terts en Kwint.

Wetenschappelijk onderzoek door Hogeschool Saxion

Zorgprogramma Terts en Kwint zijn ontwikkeld door orthopedagogen van Zozijn en bouwen voort op vakinhoudelijke literatuur en wetenschappelijke inzichten. Niet alle cliënten, verwanten en teams kunnen er tegelijkertijd mee gaan werken, maar de eerste groepen werken sinds begin 2017 met Terts, en sinds 2018 met Kwint, en dit wordt steeds verder uitgebreid.

Zozijn heeft hogeschool Saxion opdracht gegeven te onderzoeken hoe effectief de methodiek-zorgprogramma’s zijn. Saxion heeft de nulmetingen en er zullen per zorgprogramma nog 2 metingen volgen. Klik hier voor het onderzoeksdesign van Hogeschool Saxion. Nadat het onderzoek is afgerond, zal het zorgprogramma worden geëvalueerd en bijgesteld (2020). Daarna zullen we het zorgprogramma graag beschikbaar stellen voor de gehandicaptenzorg. Nu kan dat nog niet, omdat dat het onderzoek zou kunnen beïnvloeden.

Handboek-zorgprogramma's

Handboek-zorgprogramma's zijn een hulpmiddel voor medewerkers om de kenmerken, behoeften en wensen van de mensen met wie ze werken te vertalen naar de best mogelijk ondersteuning. In het handboek-zorgprogramma staan informatie en tips en veel verwijzingen naar methodieken, vakliteratuur en websites. We hebben:

  • zorgprogramma voor ouder wordende cliënten
  • zorgprogramma voor mensen met een licht verstandelijke beperking
  • zorgprogramma voor mensen met niet-aangeboren hersenletsel
  • zorgprogramma voor kinderen en jeugdigen

Meer informatie

Heb je vragen over een zorgprogramma? Neem dan contact op met: 

Diane Onnink, bestuurssecretaris, e-mail: d.onnink@zozijn.nl, tel: 088 575 3960