De kracht van 'Hooi op je vork'
Begeleidingsmethodiek voor mensen met niet-aangeboren hersenletsel (NAH)
Voor de cliënten die bij Op Pad wonen en voor de cliënten die ambulante begeleiding krijgen, gebruikt Op Pad de methodiek Hooi op je vork. Deze methodiek is volledig toegesneden op de begeleiding van mensen met niet-aangeboren hersenletsel (NAH). Hooi op je vork biedt handvatten om het leven na hersenletsel weer zo goed mogelijk op de rit te krijgen.
"Hooi op je vork is in de jaren negentig ontwikkeld. Het heeft tussentijds enkele updates ondergaan en is al die jaren een goed toepasbare methodiek gebleken in de begeleiding van mensen met NAH. Op Pad gebruikt de methode alweer zo'n twintig jaar, naar volle tevredenheid", zegt teamondersteuner Colette Huis in 't Veld.
De effectiviteit van Hooi op je vork is wetenschappelijk onderzocht. De resultaten hiervan laten zien dat bij het werken met Hooi op je vork een vooruitgang is in de kwaliteit van bestaan. Dit wordt aangegeven door zowel de cliënten zelf als hun begeleiders. Meer informatie over Hooi op je vork vindt je hier.
Toegesneden op hersenletsel
Wat is de kracht van Hooi op je vork? "Het is een methodiek die volledig is toegesneden op de begeleiding van mensen met hersenletsel", antwoordt Colette. "Iemand met hersenletsel heeft een breuk in zijn of haar leven. Na het letsel moet deze persoon opnieuw beginnen, met de beperkingen die het letsel met zich voorbrengt. Hooi op je vork is een goed hulpmiddel voor begeleider en cliënt om hierover samen het gesprek aan te gaan, in beeld te krijgen wat de beperkingen en de mogelijkheden zijn, en welke doelen de cliënten voor zichzelf wil stellen. Dit maakt Hooi op je vork een goed hulpmiddel om weer grip op je leven te krijgen."
Gevolgen van het hersenletsel in beeld
De gevolgen van hersenletsel verschillen van persoon tot persoon. Snel vermoeid zijn, gevoelig voor prikkels en concentratieproblemen zijn gevolgen die we bij veel mensen met niet-aangeboren hersenletsel zien. Maar de mate waarin verschilt. Daarnaast zijn er nog tal van andere blijvende gevolgen mogelijk, die zich bij de één wel voordoen en bij de ander niet of in veel mindere mate. Vaak wordt pas na verloop van tijd duidelijk wat nu precies de gevolgen van het hersenletsel zijn. Hooi op je vork helpt om dat goed in beeld te krijgen.
Leefgebieden in kaart brengen
Colette legt uit hoe Hooi op je vork dit doet. "Hooi op je vork onderscheidt een groot aantal leefgebieden. Bijvoorbeeld gezondheid, familie en relatie, sociale contacten, werk, vrije tijd, financiën, onafhankelijkheid, zingeving enzovoorts. De begeleider brengt voor de cliënt al deze leefgebieden in kaart. Dat doet de begeleider aan de hand van gesprekken met de cliënt, gesprekken met familie en naasten, en op basis van de eigen waarneming. Per leefgebied wordt in kaart gebracht hoe dit was vóór het hersenletsel en hoe het nu is."
Iedere partij heeft zijn of haar eigen blik op een leefgebied en die blik kan onderling verschillen. "Bijvoorbeeld: de familie merkt dat de cliënt geheugenproblemen heeft, terwijl de cliënt zelf dit niet zo ervaart, of in veel mindere mate. Maar Hooi op je vork laat ieders verhaal in zijn waarde en biedt ook handvatten om met dergelijke verschillen om te gaan."
Per leefgebied doelen opstellen
Als alle leefgebieden in kaart zijn gebracht, komt de volgende stap, legt Colette uit. "Met hulp van de begeleider stelt de cliënt per leefgebied doelen op, om daar vervolgens aan te gaan werken. In de praktijk is niet altijd van tevoren goed in te schatten of ieder doel volledig haalbaar zal zijn. Maar de weg naar ieder doel wordt in kleine stapjes genomen. En waar nodig wordt een doel tussentijds bijgesteld of samen met de cliënt naar een alternatief gezocht."
Weer grip op het leven, met maximale autonomie
Als methodiek heeft Hooi op je vork een belangrijke plek in de begeleiding die Op Pad aan cliënten biedt. "Dat we de methodiek al zo lang gebruiken, illustreert hoe goed het werkt", constateert Colette. "Hooi op je vork biedt overzicht en doordat alle leefgebieden worden onderzocht, zie je geen belangrijke zaken over het hoofd. We zien dat Hooi op je vork cliënten helpt om weer grip op hun leven te krijgen." Met daarin een maximale autonomie voor de cliënt: zoveel mogelijk een leven kunnen leiden naar eigen wensen en inzichten. "Bovendien is de methode cyclisch: ieder jaar opnieuw worden de leefgebieden opnieuw in kaart gebracht. Het is dus een methodiek die je kunt blijven gebruiken."
Lees hier het artikel over Hooi op je vork in de praktijk. En hier het interview met een cliënt.