"Het is echt lastig om iets te vinden wat bij me past en waar ik gelukkig van word"

“Het vinden van een passende daginvulling is een zoektocht die eigenlijk al mijn hele leven duurt. En die nog steeds doorgaat. Het is echt lastig om iets te vinden wat bij me past en waar ik gelukkig van word”, zegt Jozien. Toen Jozien geboren werd, leek er aanvankelijk niets aan de hand. Maar eenmaal op de lagere school, bleek dat leren haar moeilijk afging. Er volgde uitgebreid en langdurig onderzoek in het ziekenhuis. Daar werd geconstateerd dat ze MBD had. Die afkorting stond destijds voor ‘minimal brain damage’, tegenwoordig voor ‘minimal brain disfunction’. Hoe dan ook, er was een zekere vorm van hersenschade. Het vermoeden bestond dat deze ontstaan was tijdens haar geboorte, die moeilijk verlopen was.

Naar internaat

“Toen dit geconstateerd was, werd ik naar een internaat gestuurd. Ik was toen acht jaar oud en ging dus het huis uit om in een internaat te gaan wonen. Ik heb er een moeilijke tijd gehad, met veel verdriet. Gelukkig had ik er een vriendinnetje waar ik veel steun aan had.” Op haar elfde verliet Jozien het internaat en ging ze weer thuis wonen, om naar de LOM-school te gaan, een vorm van speciaal onderwijs. Op haar veertiende maakte ze de overstap naar de LOM-mavo. “Aanvankelijk zou ik naar de huishoudschool gaan. Maar daar ben ik maar heel even geweest, omdat al snel bleek dat ik daar niet op mijn plek was. De huishoudschool is namelijk gericht op werken met je handen en ik ben juist helemaal niet praktisch en handig. Mijn talenten liggen meer op het gebied van taal en lezen. Uiteindelijk heb ik op havo-niveau certificaten gehaald voor Nederlands, Engels en Frans.” Op dit moment woont Jozien in een woning van Op Pad met 24-uurs begeleiding. Haar moeder, die op leeftijd is en dichtbij woont, zoekt ze veel op.

Woordenschat

Als je met Jozien praat, ben je al gauw onder de indruk van haar welsprekendheid en rijke woordenschat. Ze kan zich opvallend goed uitdrukken en begrijpt ook goed waar anderen het over hebben. Ze heeft een sterk geheugen en heeft veel kennis over bepaalde onderwerpen. Zo is ze geïnteresseerd in kunstgeschiedenis en in andere culturen. In haar boekenkast staan meerdere historische romans, die ze met interesse heeft gelezen. “Maar door dit alles overschat je me gauw”, zegt ze zelf. “In sommige dingen ben ik heel goed, maar andere dingen gaan mij veel moeilijker af. Zo lukt het mij niet om zelf mijn leven te organiseren en in te richten. Ik heb ook levensangst. Met andere woorden, ik ben bang om het leven aan te gaan en ik kan onverwachte situaties niet aan. Ook mijn emoties heb ik niet onder controle, ik ben snel nerveus, impulsief en voel situaties niet altijd goed aan. Dit alles maakt dat ik vrij intensieve begeleiding nodig heb.”

Uitersten

Jozien ervaart zichzelf als iemand van uitersten. “Door mijn probleem met het reguleren van emoties ben ik het ene moment heel blij en zit ik het andere moment in de put. Ik kan open zijn, maar ook juist gesloten. En zo heb ik meer tegenstellingen in me. Ik kan het zelf ook niet duiden, maar voor mij voelt het alsof ik nog steeds in mijn jeugd zit en niet alle levensfasen heb doorlopen.” Zo’n zeven jaar geleden werd Jozien getroffen door een psychose, een ernstige psychiatrische aandoening. “Daar ben ik van hersteld, maar ik hoor nog steeds stemmen in mijn hoofd. Soms krijg ik complimenten van die stemmen, maar vaak ook kritiek.”

Luistert nauw

Al haar hele leven vindt Jozien het moeilijk om een invulling voor haar dagelijks leven te vinden die haar past en waar ze zich prettig bij voelt. Ze ervaart dat de combinatie van dingen waar ze goed in is en dingen waar ze juist niet goed in is, die zoektocht extra lastig maakt. “Het luistert voor mij heel nauw. Zo voel ik me prettig bij het samen zijn met anderen, maar dat moet ook weer niet te veel zijn. Ik heb aansturing en structuur nodig. Maar als dat te strak is, word ik weer opstandig. Kortom, alles moet precies kloppen. Samen met mijn begeleiders zoek ik door naar een goede invulling voor mijn dagelijks leven. Ik hoop dat we iets kunnen vinden.”