Inzicht en meer rust

"Als partner van iemand met hersenletsel kom je regelmatig in situaties waarvoor je een oplossing wil zoeken. Maar het probleem is dat dat steeds maar niet lukt", vertelt Anneke. "Daardoor ga je vaak aan jezelf twijfelen en jezelf schuldig voelen. Door mijn deelname aan Hersenz heb ik ontdekt dat andere partners daar ook tegenaan lopen. En dat je aan bepaalde dingen nu eenmaal niets kunt veranderen. Je kunt niet anders dan bepaalde situaties accepteren zoals ze zijn. Dat ik dit van lotgenoten hoorde, werkte voor mij geruststellend."

Samen verder leven

Zozijn - Op Pad biedt het landelijke behandelprogramma Hersenz, dat bedoeld is voor mensen met niet-aangeboren hersenletsel (NAH) en hun naasten. De behandeling is gericht op het leren omgaan met de beperkingen door het hersenletsel.

Het programma kent ook een naastenmodule, genaamd 'Samen verder leven'. Deze module bedoeld voor partners en verwanten van de deelnemers (zie ook dit artikel), en omvat zes à acht bijeenkomsten.

Anneke heeft de naastenmodule net afgerond. Rick zit nog volop in het programma. Voor Anneke was het een logische stap om aan de naastenmodule deel te nemen. "Ik wist ook van het bestaan ervan, doordat een collega de naastenmodule heeft gevolgd." 

Lager in energie, geheugenproblemen en prikkelgevoelig

Anneke en Rick hebben twee kinderen, van tien en acht jaar. Rick werkt vier ochtenden per week in een fabriek, Anneke werkt twee dagen per week in een winkel en maakt daarnaast als zelfstandige glas-in-lood. "Negen jaar geleden kreeg Rick zijn eerste herseninfarct. Dat had zeker gevolgen, maar daar wisten we zelf onze weg in te vinden. Het tweede herseninfarct, twee jaar geleden, had veel ingrijpender gevolgen."

Zo zit Rick veel lager in zijn energie. "Daardoor moest hij minder gaan werken en kan hij ook in huis minder doen. Verder heeft hij geheugenproblemen en is hij gevoeliger voor prikkels. Op een gegeven moment liepen we vast en besloten we om deel te nemen aan Hersenz."

Uitleg over hersenletsel en ervaringen delen

Wat heeft de naastenmodule Anneke gebracht? Ze noemde al het accepteren van situaties waar je niets aan kunt veranderen. "Verder heb ik veel geleerd over hersenletsel en de gevolgen daarvan. Nu snap ik bijvoorbeeld beter waar Ricks vermoeidheid vandaan komt en hoe het zit het geheugenproblemen." 

Ook het delen van ervaringen en het uitwisselen van adviezen met andere deelnemers heeft Anneke veel gebracht.

Levend verlies

Mensen die hersenletsel oplopen, ervaren een breuk in hun levenslijn. Het leven zoals het was vóór het letsel, komt niet meer terug. Dit gedwongen 'afscheid' resulteert in een rouwproces. "Dat geldt ook voor de naasten van iemand met hersenletsel", vertelt Anneke. "Dat heet 'levend verlies': je dierbare is er nog wel, maar is niet meer degene die hij of zij was vóór het letsel. Hier wordt in de naastenmodule aandacht aan besteed en dat heb ik zeker als steunend ervaren."

Inzicht door spelvorm

"Ook besef ik nu dat ik zwaarder belast word", vervolgt Anneke. "Daar was ik mij vaak niet bewust van, doordat ik automatisch allerlei taken op me nam. Door de oefening genaamd 'bordje vol', kreeg ik inzicht dat ik daarin een nieuwe balans moet zoeken, om niet overbelast te raken. Zo hebben we daarom nu bijvoorbeeld de opvang van de kinderen anders geregeld."

Tot slot merkt Anneke op: "Ook heb ik geleerd dat er geen 'goed' of 'fout' is in de dingen die je als naaste doet. Iedereen doet het op zijn of haar eigen manier. Dat ik dit nu weet, geeft me rust."

Lees ook het interview met Leonie Jansen, cognitief behandelaar Hersenz, die vertelt over de inhoud van de naastenmodule van Hersenz en wat deze module te bieden heeft.