Samen verder leven

De naastenmodule van behandelprogramma Hersenz

Bij het behandelprogramma Hersenz voor mensen met niet-aangeboren hersenletsel (NAH) hoort ook een naastenmodule. Dat is een reeks bijeenkomsten speciaal voor partners of andere naasten. Deelnemers hebben daar veel aan, door de inzichten die ze krijgen aangereikt en door het contact met lotgenoten.

"Hersenletsel krijg je nooit alleen", zegt Leonie Jansen, cognitief trainer Hersenz. "Het leven van naasten van iemand met hersenletsel verandert vaak ook drastisch. Niet alleen door de beperkingen die het hersenletsel met zich mee kan brengen. Maar ook doordat iemands persoonlijkheid kan veranderen door hersenletsel. Dat is zeer ingrijpend."

Daarom biedt behandelprogramma Hersenz een naastenmodule, getiteld 'Samen verder leven'. De meeste deelnemers aan de naastenmodule zijn partner van iemand met hersenletsel.

De naastenmodule omvat zes à acht bijeenkomsten van twee uur, afhankelijk van de behoefte van de deelnemers. "Hoewel we een vast programma hebben, kijken we ook naar de behoeften van de deelnemers en spelen we in op vragen die er zijn."

Inzicht in de gevolgen van hersenletsel

"Eén van de onderdelen van de module is het geven van inzicht in de gevolgen van hersenletsel", legt Leonie uit. "En hoe je als naaste hiermee kunt omgaan en hoe je op verschillende situaties kunt inspelen. Want kennis van hersenletsel helpt in het omgaan met iemand met hersenletsel."

Wat ook ter sprake komt is verliesverwerking. "Bij hersenletsel spreken altijd over 'levend verlies'. Zowel degene met hersenletsel als diens naasten krijgen hiermee te maken, omdat opeens bepaalde dingen niet meer gaan zoals voor het hersenletsel. Dat is een rouwproces waar we zeker ook aandacht voor hebben."

Dat kan belastend zijn. Maar ieders draagkracht is beperkt en daarmee ook de draaglast die je aan kan, dus hoeveel zorg voor de ander je kunt dragen. Door hierover uitleg te geven, hierover te praten, en met oefeningen maken we de deelnemers bewust van hun eigen draagkracht en draaglast."

Tijd voor jezelf nemen en hulp durven vragen

Wat levert het inzicht in draagkracht en draaglast op voor de deelnemers? "Vooral dat het belangrijk is om tijd voor zichzelf te nemen. Dus regelmatig iets doen waar ze ontspanning en afleiding in vinden. Bijvoorbeeld op vaste tijden naar de sportschool gaan of iets doen bij een vereniging. Vaak is dat op de achtergrond geraakt door hun mantelzorgtaken. We zien tijdens de naastenmodule dat deelnemers dat dan ook echt weer oppakken. Maar ook dat ze leren hulp te vragen, zodat niet alles op hun eigen schouders terechtkomt."

Weer in gesprek met elkaar

Veel mensen met hersenletsel hebben een beperkte belastbaarheid, doordat ze snel overprikkeld of snel moe zijn. "Twee activiteiten op één dag, bijvoorbeeld samen winkelen en uit eten gaan, is dan bijvoorbeeld echt te veel", schetst Leonie. "In de naastenmodule reiken we alternatieven aan, om toch regelmatig samen iets te kunnen doen. Want dat is belangrijk. Daarbij zoeken we het vooral in die dingen die voor mensen met hersenletsel goed op te brengen zijn. Al was het maar regelmatig samen een korte wandeling maken. We zien dat zij deze adviezen ter harte nemen en dat ze er ook daadwerkelijk iets mee doen."

Leonie vervolgt: "Wat we ook terug horen van deelnemers, is dat ze door de module meer in gesprek komen met hun partner. Dus het bevordert ook de onderlinge communicatie."

Contact met lotgenoten

Daarnaast is ook lotgenotencontact heel waardevol, benadrukt Leonie. "Naasten ervaren vaak onbegrip van de omgeving. De gevolgen van hersenletsel zijn soms moeilijk uit te leggen aan anderen, zeker als er aan de buitenkant van iemand niets te zien is. De herkenning en erkenning die deelnemers bij elkaar vinden, vinden ze fijn. Ook geven ze elkaar tips en adviezen."

Wat als deelnemers na afloop van de naastenmodule de behoefte hebben om het lotgenotencontact door te zetten? "Dan wijzen we hen op de bijeenkomsten voor mantelzorgers, die worden georganiseerd door Zozijn Op Pad en Sa-Net. Deze avonden zijn speciaal bedoeld voor naasten van iemand met hersenletsel."

Praktische informatie

• De naastenmodule 'Samen verder leven' van Hersenz kan worden gevolgd wanneer de naaste met NAH het behandelprogramma Hersenz volgt.
• Deelname aan de naastenmodule wordt vergoed vanuit de vergoeding van de zorgverzekering.
• Kijk voor meer informatie op www.zozijn.nl/hersenz. Of neem contact op met Esther Gerritsen, 06 51 98 96 81, esther.gerritsen@zozijn.nl of Nathalie Peters, 06 23 95 12 07, n.peters@zozijn.nl.
• Lees hier een interview met Anneke Eshuis. Haar man heeft NAH, en Anneke heeft deelgenomen aan de naastenmodule van Hersenz.